TRƯỜNG HỢP PHẢI TỪ CHỐI, THAY ĐỔI NGƯỜI CÓ THẨM QUYỀN TIẾN HÀNH TỐ TỤNG

TRƯỜNG HỢP PHẢI TỪ CHỐI, THAY ĐỔI NGƯỜI CÓ THẨM QUYỀN TIẾN HÀNH TỐ TỤNG

CÂU HỎI

Kính chào công ty Luật TNHH TLK, hiện tôi đang có thắc mắc và kính mong được Quý Công ty giải đáp vấn đề như sau: Tôi là bị hại trong một vụ án hình sự. Trong quá trình điều tra vụ án, tôi phát hiện rằng điều tra viên đang thực hiện công tác điều tra là anh họ của người tình nghi phạm tội. Vậy, trong trường hợp này tôi có thể yêu cầu thay đổi điều tra viên không? Những trường hợp nào phải từ chối, thay đổi người có thẩm quyền tiến hành tố tụng theo quy định? Mong được quý Công ty giải đáp. Tôi xin cảm ơn!

BÀI VIẾT LIÊN QUAN

1. Thành viên Hội đồng xét xử có thể được thay thế không và trong trường hợp nào?

2. Người giám định không được tham gia tố tụng hình sự trong`trường hợp nào?

3. Sự khác nhau giữa bị can và người bị tạm giữ

Cảm ơn Quý Khách hàng đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Công ty Luật TNHH TLK, trên cơ sở quy định pháp luật và thực tiễn giải quyết, chúng tôi xin gửi tới Quý Khách hàng nội dung tư vấn như sau:

CƠ SỞ PHÁP LÝ

1. Văn bản hợp nhất Bộ luật Hình sự số: 01/VBHN-VPQH được Quốc hội thông qua ngày ngày 10 tháng 07 năm 2017;

2. Văn bản hợp nhất Bộ luật Tố tụng Hình sự số: 05/VBHN-VPQH được Quốc hội thông qua ngày 03 tháng 12 năm 2021;

3. Các văn bản pháp luật khác hướng dẫn có liên quan.

NỘI DUNG TƯ VẤN

Người có thẩm quyền tiến hành tố tụng là những người có ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình điều tra, truy tố và xét xử hành vi phạm tội. Để đảm bảo nguyên tắc minh bạch, công bằng, công khai trong hoạt động tố tụng hình sự, pháp luật đã quy định các trường hợp phải từ chối, thay đổi người có thẩm quyền tố tụng hình sự. 

Thông qua bài viết này, Chúng tôi sẽ giải đáp thắc mắc của Quý khách về “Trường hợp phải từ chối, thay đổi người có thẩm quyền tiến hành tố tụng”

Ảnh 1. Trường hợp phải từ chối, thay đổi người có thẩm quyền tiến hành tố tụng_Hotline: 0972118764

I. MỘT SỐ VẤN ĐỀ PHÁP LÝ QUAN TRỌNG LIÊN QUAN ĐẾN TỪ CHỐI, THAY ĐỔI NGƯỜI CÓ THẨM QUYỀN TIẾN HÀNH TỐ TỤNG

1. Ai là người có thẩm quyền tiến hành tố tụng hình sự?

Căn cứ VBHN Bộ luật Tố tụng Hình sự 2021, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng gồm người tiến hành tố tụng và người được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra.

Đồng thời, VBHN Bộ luật Tố tụng Hình sự 2021 cũng quy định về trách nhiệm của người có thẩm quyền tiến hành tố tụng hình sự như sau: 

- Trong quá trình tiến hành tố tụng, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải nghiêm chỉnh thực hiện quy định của pháp luật và phải chịu trách nhiệm về hành vi, quyết định của mình.

- Người vi phạm pháp luật trong việc giữ người trong trường hợp khẩn cấp, bắt, giam, giữ, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án thì tùy tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của luật.

Như vậy, người có thẩm quyền tố tụng hình sự là người tiến hành tố tụng và người được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra. Những cá nhân này có trách nhiệm thực hiện nghiêm chỉnh các quy định pháp luật trong quá trình tiến hành tố tụng. 

=> Xem thêm: Ai là người có thẩm quyền nghị án? Những vấn đề nào của vụ án cần phải giải quyết khi nghị án?

2. Trường hợp phải từ chối, thay đổi người có thẩm quyền tiến hành tố tụng

Căn cứ VBHN Bộ luật Tố tụng Hình sự 2021, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi khi thuộc một trong các trường hợp:

- Đồng thời là bị hại, đương sự; là người đại diện, người thân thích của bị hại, đương sự hoặc của bị can, bị cáo;

- Đã tham gia với tư cách là người bào chữa, người làm chứng, người giám định, người định giá tài sản, người phiên dịch, người dịch thuật trong vụ án đó;

- Có căn cứ rõ ràng khác để cho rằng họ có thể không vô tư trong khi làm nhiệm vụ.

Từ quy định này, có thể xác định các trường hợp phải từ chối, thay đổi người có thẩm quyền tiến hành tố tụng như sau: 

Trường hợp 1: Đồng thời là bị hại, đương sự; là người đại diện, người thân thích của bị hại, đương sự hoặc của bị can, bị cáo

VBHN Bộ luật Tố tụng Hình sự 2021 không cho phép một người cùng một lúc vừa thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của người tiến hành tố tụng (Cán bộ điều tra, Điều tra viên, Kiểm tra viên, Kiểm sát viên, Thẩm phán, Hội thẩm, Thư ký Tòa án), vừa tham gia tố tụng với tư cách là bị hại, đương sự; là người đại, diện, người thân thích của bị hại, đương sự hoặc của bị can, bị cáo.

Những người thân thích của những người tiến hành tố tụng hoặc của bị can, bị cáo là những người có quan hệ họ hàng gần với những người đó như: ông, bà nội, ngoại; cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi; vợ, chồng; anh, chị em, ruột; anh, chị, em nuôi; anh chị em vợ hoặc chồng; cô, dì, chú, bác, cậu; con, cháu của cô, dì, chú, bác, cậu.

Trường hợp 2: Đã tham gia với tư cách là người bào chữa, người làm chứng, người giám định, người định giá tài sản, người phiên dịch, người dịch thuật trong vụ án đó

- Người bào chữa thực hiện chức năng gỡ tội trong tố tụng hình sự, khi tham gia tố tụng họ có trách nhiệm đưa ra những chứng cứ để bào chữa cho người bị tạm giữ, bị can, bị cáo. Trong khi đó, trách nhiệm của người tiến hành tố tụng là phải xác định sự thật của vụ án một cách khách quan, toàn diện và đầy đủ, không được coi nhẹ mặt nào, buộc tội cũng như gỡ tội. Vì lẽ đó, người bào chữa không thể đảm bảo tính khách quan, vô tư trong khi tiến hành tố tụng.

- Người làm chứng, người giám định, người định giá tài sản là người tham gia tố tụng có vai trò cung cấp những chứng cứ cần thiết cho vụ án. Những người này không thể đồng thời là người tiến hành tố tụng trong cùng một vụ án, vì họ vừa là người cung cấp chứng cứ, vừa là người thu thập, đánh giá chứng cứ đo. Do vậy, sẽ không không đảm bảo sự khách quan trong quá trình chứng minh giải quyết vụ án.

- Người phiên dịch, người dịch thuật tham gia trong vụ án khi có người tham gia tố tụng không biết tiếng Việt để phiên dịch cho những người này trong quá trình tố tụng hoặc trong trường hợp tài liệu không được thể hiện bằng tiếng Việt. Sự giao tiếp trong quá trình giải quyết vụ án và việc xác định sự thật của vụ án phụ thuộc một phần vào người phiên dịch, người dịch thuật. Vì vậy, người tiến hành tố tụng không đồng thời là người phiên dịch, người dịch thuật để đảm bảo sự khách quan.

Trường hợp 3: Có căn cứ rõ ràng khác để cho rằng họ có thể không vô tư trong khi làm nhiệm vụ.

Người tiến hành tố tụng còn phải từ chối tiến hành hoặc bị thay đổi nếu có căn cứ rõ ràng khác để cho rằng họ có thể không vô tư trong khi làm nhiệm vụ như: Có căn cứ rõ ràng để cho rằng họ bị mua chuộc, bị đe dọa hoặc có những quan hệ ràng buộc khác với những người tham gia tố tụng như quan hệ tình cảm, quan hệ thông gia, quan hệ công tác, quan hệ kinh tế…

Như vậy, pháp luật tố tụng hình sự đã quy định 03 trường hợp người có thẩm quyền tố tụng hình sự phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi để đảm bảo quyền của các bên được bảo vệ và rằng tất cả mọi người đều có cơ hội tiến hành tố tụng một cách công bằng và công lý.

=> Xem thêm: Thủ tục phiên tòa hình sự phúc thẩm

Ảnh 2. Trường hợp phải từ chối, thay đổi người có thẩm quyền tiến hành tố tụng_Hotline: 0972118764

II. TỔNG KẾT PHẦN GIẢI ĐÁP: TRƯỜNG HỢP PHẢI TỪ CHỐI, THAY ĐỔI NGƯỜI CÓ THẨM QUYỀN TIẾN HÀNH TỐ TỤNG

Kính thưa Quý Khách hàng, từ những tổng hợp và phân tích trên đây, Công ty Luật TNHH TLK xin đưa ra phần giải đáp như sau:

Theo quy định tại VBHN Bộ luật Tố tụng Hình sự 2021, để đảm bảo tính khách quan, công bằng trong hoạt động tố tụng, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:   

- Đồng thời là bị hại, đương sự; là người đại diện, người thân thích của bị hại, đương sự hoặc của bị can, bị cáo;

- Đã tham gia với tư cách là người bào chữa, người làm chứng, người giám định, người định giá tài sản, người phiên dịch, người dịch thuật trong vụ án đó;

- Có căn cứ rõ ràng khác để cho rằng họ có thể không vô tư trong khi làm nhiệm vụ.

=> Xem thêm: Quy định pháp luật về việc bắt người khẩn cấp trong vụ án hình sự

III. BẠN NÊN LỰA CHỌN MỘT TỔ CHỨC CUNG CẤP DỊCH VỤ PHÁP LÝ NHƯ THẾ NÀO LÀ TỐT NHẤT?

Một tổ chức cung cấp dịch vụ pháp lý chất lượng và uy tín cần có một số tiêu chí như sau:

Thứ nhất: Phải là tổ chức pháp lý chính thống, có giấy phép hoạt động hợp pháp;

Thứ hai: Có Ban lãnh đạo phải là luật sư, giàu kinh nghiệm và có học vị cao thì càng tốt;

Thứ ba: Có đội ngũ luật sư, hệ thống nhân sự bài bản, chuyên nghiệp, được đào tạo kỹ lưỡng;

Thứ tư: Thân thiện, tận tâm và nỗ lực hết sức vì lợi ích của khách hàng. Coi sự hài lòng của khách hàng, chất lượng công việc là danh dự của chính mình;

Thứ năm: Quy trình cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp, chu đáo, linh hoạt và logic để tối ưu hóa hiệu suất công việc, đồng thời tiết kiệm tối đa thời gian của khách hàng;

Thứ sáu: Giá dịch vụ hợp lý, cạnh tranh;

Thứ bảy: Dịch vụ phong phú cả về lĩnh vực cung cấp tới các gói dịch vụ trong cùng một lĩnh vực để khách hàng lựa chọn gói dịch vụ phù hợp, cũng như có thể hỗ trợ toàn diện cho khách hàng trong suốt quá trình hoạt động;

Thứ tám: Có năng lực Kết nối – Xúc tiến quan hệ thương mại cho khách hàng nếu khách hàng có nhu cầu,…

Việc tìm kiếm cho mình một tổ chức tư vấn pháp lý toàn diện, chuyên nghiệp và uy tín là điều mà bất cứ khách hàng nào cũng mong muốn. Bởi không ai muốn bị rủi ro thiệt hại cả về tài chính lẫn thời gian mà kết quả lại không đạt được như kỳ vọng. Tuy nhiên để tìm được tổ chức như vậy thì không phải là điều dễ dàng bởi số lượng đơn vị cấp dịch vụ tại thị trường Việt Nam hiện nay là rất nhiều với chất lượng khác nhau.

Một gợi ý cho bạn rằng, Công ty Luật TNHH TLK của chúng tôi tuy không dám nhận là công ty cung cấp dịch vụ pháp lý tốt nhất thị trường nhưng Chúng tôi thỏa mãn tất cả các tiêu chí nêu trên và còn nhiều hơn thế, chắc chắn sẽ là một sự lựa chọn tốt cho Quý vị.

=> Xem thêm: Thủ tục bảo vệ bị can trong giai đoạn bắt, khám, xét trong vụ án hình sự

IV. MỘT SỐ CÂU HỎI LIÊN QUAN ĐẾN VẤN TỪ CHỐI, THAY ĐỔI NGƯỜI CÓ THẨM QUYỀN TIẾN HÀNH TỐ TỤNG

Câu hỏi 1: Ai có quyền đề nghị thay đổi người có thẩm quyền tiến hành tố tụng hình sự?

Trả lời: 

Căn cứ VBHN Bộ luật Tố tụng Hình sự 2021, những người sau đây có quyền yêu cầu thay đổi người có thẩm quyền tiến hành tố tụng hình sự: 

- Kiểm sát viên.

- Người bị tạm giữ, bị can, bị cáo, bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự và người đại diện của họ.

- Người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự.

Như vậy, kiểm sát viên và những người tham gia tố tụng có quyền và lợi ích liên quan trực tiếp đến vụ án hình sự đều có quyền thay đổi người có thẩm quyền tiến hành tố tụng hình sự. 

Câu hỏi 2: Có thể yêu cầu thay đổi Thẩm phán xét xử vụ án hình sự được không?

Trả lời:

Căn cứ VBHN Bộ luật Tố tụng Hình sự 2021, Thẩm phán xét xử vụ án hình sự bị thay đổi khi thuộc một trong những trường hợp sau: 

- Trường hợp thay đổi người có thẩm quyền tiến hành tố tụng theo quy định;

- Họ cùng trong một Hội đồng xét xử và là người thân thích với nhau;

- Đã tham gia xét xử sơ thẩm hoặc phúc thẩm hoặc tiến hành tố tụng vụ án đó với tư cách là Điều tra viên, Cán bộ điều tra, Kiểm sát viên, Kiểm tra viên, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án.

Lưu ý: 

- Việc thay đổi Thẩm phán trước khi mở phiên tòa do Chánh án hoặc Phó Chánh án Tòa án được phân công giải quyết vụ án quyết định.

- Thẩm phán bị thay đổi là Chánh án Tòa án thì do Chánh án Tòa án trên một cấp quyết định.

- Việc thay đổi Thẩm phán tại phiên tòa do Hội đồng xét xử quyết định trước khi bắt đầu xét hỏi bằng cách biểu quyết tại phòng nghị án. Khi xem xét thay đổi thành viên nào thì thành viên đó được trình bày ý kiến của mình, Hội đồng quyết định theo đa số.

- Trường hợp phải thay đổi Thẩm phán tại phiên tòa thì Hội đồng xét xử ra quyết định hoãn phiên tòa.

Như vậy, người có quyền yêu cầu thay đổi người có thẩm quyền tiến hành tố tụng theo quy định có quyền yêu cầu thay đổi Thẩm phán vụ án hình sự tại bất kỳ thời điểm nào trong quá trình tố tụng. 

Câu hỏi 3: Ai là người có quyền quyết định thay đổi Kiểm sát viên?

Trả lời:

Căn cứ VBHN Bộ luật Tố tụng Hình sự 2021, việc thay đổi Kiểm sát viên được quy định như sau: 

- Việc thay đổi Kiểm sát viên trước khi mở phiên tòa do Viện trưởng hoặc Phó Viện trưởng Viện kiểm sát cùng - cấp được phân công giải quyết vụ án quyết định.

- Kiểm sát viên bị thay đổi là Viện trưởng Viện kiểm sát thì do Viện trưởng Viện kiểm sát cấp trên trực tiếp quyết định.

- Trường hợp phải thay đổi Kiểm sát viên tại phiên tòa thì Hội đồng xét xử ra quyết định hoãn phiên tòa.

Như vậy, Viện trưởng hoặc Phó Viện trưởng Viện kiểm sát cùng cấp hoặc cấp trên có quyền quyết định thay đổi Kiểm sát viên tùy theo từng trường hợp cụ thể. 

=> Xem thêm: Các trường hợp nào cần bắt buộc phải chưng cầu giám định?

Trên đây là một số nội dung tổng hợp tư vấn mà Chúng tôi xin dành tới Quý Khách hàng. Với tư cách là đơn vị cung cấp dịch vụ, chúng tôi luôn thấu hiểu và sẵn sàng đồng hành giải quyết những nhu cầu cũng như những khó khăn mà Quý Khách hàng đang gặp phải. Nếu còn vướng mắc hoặc cần tư vấn chuyên sâu hơn, Quý Khách hàng vui lòng liên hệ tới số tổng đài: 0972118764 để được luật sư tư vấn trực tiếp (tư vấn hoàn toàn miễn phí).

Xin chân thành cảm ơn Quý vị!

Phòng Tố tụng – Công ty Luật TNHH TLK

CÔNG VIỆC CÔNG TY LUẬT TNHH TLK THỰC HIỆN

1. Tư vấn cho Quý khách hàng tất cả các vấn đề pháp lý liên quan tới đời sống xã hội, cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp và nhà đầu tư.

2. Cung cấp tới Quý Khách hàng, đại diện thực hiện tất cả các dịch vụ pháp lý liên quan tới đời sống xã hội, cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp và nhà đầu tư.

CHÍNH SÁCH ƯU ĐÃI

1. Hỗ trợ cho Quý Khách hàng trong việc kết nối – xúc tiến thương mại trong quá trình hoạt động.

2. Chiết khấu % phí dịch vụ khi Quý Khách hàng sử dụng dịch vụ lần thứ hai.

3. Chăm sóc tư vấn pháp lý miễn phí về pháp luật doanh nghiệp trong một năm (nếu Quý Khách hàng là tổ chức, doanh nghiệp).

4. Chăm sóc, tư vấn pháp lý miễn phí về pháp luật thuế - kế toán cho doanh nghiệp trong vòng một năm (nếu Quý Khách hàng là tổ chức, doanh nghiệp).

5. Cung cấp hệ thống quản trị nội bộ doanh nghiệp (nếu Quý Khách hàng là tổ chức, doanh nghiệp).

CHÍNH SÁCH ƯU ĐÃI MỚI NHẤT TẠI ĐÂY

Chúng tôi luôn sẵn sàng làm người bạn đồng hành, tận tâm và là điểm tựa pháp lý vững chắc cho Quý Khách hàng.

Kính chúc Quý Khách hàng sức khỏe cùng sự phát triển thịnh vượng!

Trong trường hợp có nhu cầu cần tư vấn, sử dụng dịch vụ Quý Khách hàng vui lòng liên hệ với chúng tôi theo thông tin dưới đây: 

CÔNG TY LUẬT TNHH TLK

- ĐT: +(84) 243 2011 747                                 Hotline: 097 211 8764

- Email: info@tlklawfirm.vn                           Website: tlklawfirm.vn