GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP VỀ THỪA KẾ TRONG TRƯỜNG HỢP DI CHÚC BẰNG MIỆNG
Kính chào công ty Luật TNHH TLK, ông tôi mất nhưng không để lại di chúc bằng giấy. Trước khi mất ông có họp con cháu và nói rằng trao cho bố tôi mảnh đất 500m2 của ông. Sau khi ông mất, bố tôi muốn sang tên mảnh đất đó thì bị các bác là anh em ruột của bố tôi phản đối. Họ cho rằng việc ông nói bằng lời không có giá trị, về pháp luật thì phải chia bằng nhau hết. Vậy cho tôi hỏi tranh chấp thừa kế khi có di chúc miệng phải giải quyết như thế nào? Mong được Quý công ty tư vấn và giải đáp. Tôi xin cảm ơn!
BÀI VIẾT LIÊN QUAN
1. Thủ tục yêu cầu tuyên bố một người đã chết
2. Lập di chúc tại nơi có đất hay tại nơi người lập di chúc đang sinh sống
3. Quy định về người đứng tên di sản thờ cúng
Cảm ơn Quý Khách hàng đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Công ty Luật TNHH TLK, trên cơ sở quy định pháp luật và thực tiễn giải quyết, chúng tôi xin gửi tới Quý Khách hàng nội dung tư vấn như sau:
CƠ SỞ PHÁP LÝ
1. Bộ luật dân sự số: 91/2015/QH13 được Quốc hội thông qua ngày 24 tháng 11 năm 2015;
2. Bộ luật tố tụng dân sự số: 92/2015/QH13 được Quốc hội thông qua ngày 25 tháng 11 năm 2015;
3. Các văn bản pháp luật khác hướng dẫn có liên quan.
NỘI DUNG TƯ VẤN
Pháp luật quy định di chúc được hiểu là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết. Di chúc có thể được lập bằng văn bản hoặc bằng miệng. Trên thực tế, dù là di chúc bằng văn bản hay bằng miệng đều gây ra nhiều mâu thuẫn giữa những người thừa kế với nhau. Từ đó xảy ra tranh chấp về thừa kế mang tính kéo dài, phức tạp và ảnh hưởng đến hòa khí của các bên. Để giúp khách hàng giải quyết những vướng mắc liên quan, chúng tôi - Công ty Luật TLK xin đưa ra những giải thích và lựa chọn phương án xử lý liên quan tới vấn đề: “Giải quyết tranh chấp về thừa kế trong trường hợp di chúc bằng miệng”.
Ảnh 1. Giải quyết tranh chấp về thừa kế trong trường hợp di chúc bằng miệng_Hotline: 0972118764
I. MỘT SỐ VẤN ĐỀ PHÁP LÝ QUAN TRỌNG LIÊN QUAN ĐẾN TRANH CHẤP VỀ THỪA KẾ TRONG TRƯỜNG HỢP DI CHÚC BẰNG MIỆNG
1. Di chúc bằng miệng là gì?
Bộ luật dân sự năm 2015 quy định cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật; hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật. Theo đó, di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết. Di chúc phải được lập thành văn bản; nếu không thể lập được di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng. Hiệu lực của di chúc được tính từ thời điểm mở thừa kế.
Di chúc miệng được lập khi tính mạng một người bị cái chết đe dọa và không thể lập di chúc bằng văn bản. Sau 03 tháng, kể từ thời điểm di chúc miệng mà người lập di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng mặc nhiên bị hủy bỏ.
Như vậy, có thể hiểu di chúc bằng miệng hay di chúc miệng là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết dưới hình thức bằng lời nói. Di chúc miệng phải đáp ứng các quy định của Bộ luật dân sự năm 2015 thì mới được coi là hợp pháp và có giá trị pháp lý.
2. Điều kiện để di chúc miệng hợp pháp
Căn cứ Bộ luật Dân sự năm 2015, di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.
Ngoài ra, di chúc hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau đây:
- Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;
- Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.
- Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.
- Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.
Mọi người có thể làm chứng cho việc lập di chúc, trừ những người sau đây:
(i) người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật của người lập di chúc;
(ii) người có quyền, nghĩa vụ tài sản liên quan tới nội dung di chúc;
(iii) người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi.
Như vậy, trong trường hợp của quý khách hàng, di chúc miệng được coi là hợp pháp khi người ông thể hiện ý chí cuối cùng trước mặt ít nhất hai người làm chứng và được hai người này ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Sau đó, trong thời hạn 05 ngày làm việc, di chúc phải được công chứng, chứng thực chữ ký tại cơ quan có thẩm quyền.
=> Xem thêm: Pháp luật quy định như thế nào về di chúc có công chứng hoặc chứng thực
3. Giải quyết tranh chấp về thừa kế trong trường hợp di chúc bằng miệng
Khi xảy ra tranh chấp về thừa kế trong trường hợp di chúc bằng miệng, các bên có thể lựa chọn các phương thức giải quyết tranh chấp sau:
Phương thức 1:Thương lượng
Các bên có thể tự giải quyết tranh chấp về thừa kế trong trường hợp di chúc bằng miệng một cách trực tiếp thông qua sự thỏa thuận. Trên tinh thần tự nguyện, bình đẳng các bên có thể đưa ra các quan điểm, yêu cầu của bản thân đối với việc chia thừa kế. Các bên có thể đưa ra các chứng cứ để chứng minh quan điểm, yêu cầu của mình là phù hợp, đúng đắn. Nội dung thương lượng nên phù hợp với các nội dung của di chúc bằng miệng cũng như nguyện vọng của người để lại di sản. Việc thương lượng giải quyết tranh chấp thường dễ tiến hành do các bên tranh chấp đa phần là người thân trong gia đình. Vì vậy, phương thức giải quyết này giúp các bên tiết kiệm thời gian, chi phí và vẫn duy trì được hòa khí, tình cảm giữa đôi bên.
Phương thức 2: Hòa giải
Nếu không thể tự thương lượng, các bên có thể lựa chọn hòa giải tranh chấp về thừa kế trong trường hợp di chúc bằng miệng. Hòa giải là giải quyết các tranh chấp bằng việc các bên dàn xếp, thương lượng với nhau có sự tham gia của bên thứ ba. Hòa giải viên có thể là cá nhân, tổ chức hoặc Tòa án do các bên tranh chấp thỏa thuận lựa chọn hoặc do pháp luật quy định. Tuy nhiên, hòa giải viên không đồng thời là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong tranh chấp về thừa kế. Khi đó, các bên cần trình bày, đưa ra các chứng cứ để hòa giải viên làm căn cứ đứng ra tư vấn, đề xuất phương án giải quyết. Việc hỗ trợ của hòa giải viên giúp các bên cân nhắc, lựa chọn và quyết định việc giải quyết tranh chấp về thừa kế một cách bình tĩnh, hiệu quả.
Phương thức 3: Khởi kiện tranh chấp tại Tòa án
Nếu hòa giải không thành, một trong các bên có thể khởi kiện tranh chấp về thừa kế trong trường hợp di chúc bằng miệng tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền, bao gồm các bước cơ bản được liệt kê dưới đây:
Bước 1. Người khởi kiện chuẩn bị hồ sơ và nộp đơn khởi kiện
Người khởi kiện nộp Đơn khởi kiện theo mẫu quy định tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền. Đơn khởi kiện được nộp phải kèm theo các tài liệu, chứng cứ để chứng minh quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm.
Người khởi kiện có thể nộp trực tiếp tại Tòa án, gửi đến Tòa án theo đường dịch vụ bưu chính hoặc gửi trực tuyến bằng hình thức điện tử qua Cổng thông tin điện tử của Tòa án (nếu có).
Bước 2: Tòa án tiếp nhận và xử lý đơn khởi kiện
Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được đơn khởi kiện, Chánh án Tòa án phân công một Thẩm phán xem xét đơn khởi kiện.
Sau khi nhận đơn khởi kiện và tài liệu, chứng cứ kèm theo, nếu xét thấy vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án thì Thẩm phán phải thông báo ngay cho người khởi kiện biết để họ đến Tòa án làm thủ tục nộp tiền tạm ứng phí trong trường hợp họ phải nộp tiền tạm ứng án phí. Thẩm phán chỉ thụ lý vụ án khi người khởi kiện nộp cho Tòa án biên lai thu tiền tạm ứng án phí.
Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày được phân công, Thẩm phán phải xem xét đơn khởi kiện và có một trong các quyết định yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện; tiến hành thủ tục thụ lý vụ án hoặc chuyển đơn khởi kiện cho Tòa án có thẩm quyền.
Trường hợp vụ việc không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án sẽ bị trả lại đơn khởi kiện cho người khởi kiện.
Bước 3: Thụ lý vụ án
Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày thụ lý vụ , Thẩm phán phải thông báo bằng văn bản cho các đương sự, tổ chức, cá nhân có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến việc giải quyết vụ án, cho Viện kiểm sát cùng cấp về việc thụ lý vụ án.
Bước 4: Hòa giải tại Tòa án
Trong thời hạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm (thường kéo dài từ 02 đến 04 tháng), Tòa án tiến hành hòa giải để các đương sự thỏa thuận với nhau về việc giải quyết vụ án.
Trường hợp đương sự thỏa thuận được với nhau về giải quyết tranh chấp Tòa án lập biên bản hòa giải thành, hết thời hạn 07 ngày kể từ ngày lập biên bản hòa giải thành mà không có đương sự nào thay đổi ý kiến thì Thẩm phán phải ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự. Quyết định công nhận sự thỏa thuận của đương sự có hiệu lực pháp luật ngay và không bị kháng cáo, kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm.
Trường hợp hòa giải không thành thì Tòa án đưa vụ án ra xét xử.
Bước 5: Đưa vụ án ra xét xử, mở phiên tòa (sơ thẩm)
Trong thời hạn 01 tháng, kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử, Tòa án phải mở phiên tòa; trường hợp có lý do chính đáng thì thời hạn này là 02 tháng. Tòa án sau đó ra Bản án giải quyết tranh chấp giữa các bên. Bên nào không đồng ý có thể thực hiện thủ tục kháng cáo.
Bước 7: Xét xử phúc thẩm (nếu có)
Trường hợp không đồng tình với bản án sơ thẩm, các bên có quyền kháng cáo bản án sơ thẩm. Theo đó, xét xử phúc thẩm là việc Tòa án cấp phúc thẩm trực tiếp xét xử lại vụ án mà bản án, quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm chưa có hiệu lực pháp luật bị kháng cáo, kháng nghị.
Xác định Tòa án có thẩm quyền giải quyết:
- Tòa án theo cấp: tranh chấp về thừa kế là tranh chấp về hợp đồng dân sự thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp huyện;
- Tòa án theo lãnh thổ: Đối với tranh chấp mà tài sản thừa kế là động sản thì thẩm quyền giải quyết thuộc về tòa án nơi bị đơn cư trú. Đối với tranh chấp có đối tượng là bất động sản thì thẩm quyền giải quyết thuộc về Tòa án nơi có bất động sản.
- Tòa án theo sự lựa chọn của nguyên đơn: Nguyên đơn có quyền lựa chọn Tòa án giải quyết tranh chấp trong các trường hợp quy định tại Bộ luật Tố tụng dân sự.
Như vậy, việc giải quyết tranh chấp về thừa kế trong trường hợp di chúc bằng miệng tại Tòa án sẽ được thực hiện theo trình tự trên.
=> Xem thêm: Quy định pháp luật về thanh toán và phân chia di sản
Ảnh 2. Giải quyết tranh chấp về thừa kế trong trường hợp di chúc bằng miệng_Hotline: 0972118764
II. TỔNG KẾT PHẦN GIẢI ĐÁP: GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP VỀ THỪA KẾ TRONG TRƯỜNG HỢP DI CHÚC BẰNG MIỆNG
Kính thưa Quý Khách hàng, từ những tổng hợp và phân tích trên đây, Công ty Luật TNHH TLK xin đưa ra phần giải đáp như sau:
Di chúc bằng miệng được coi là hợp pháp khi đáp ứng các điều kiện được quy định tại Bộ luật dân sự năm 2015. Khi xảy ra tranh chấp về thừa kế trong trường hợp di chúc bằng miệng, quý khách hàng có thể lựa chọn các phương thức giải quyết tranh chấp sau:
(i) Thương lượng giữa các bên;
(ii) Hòa giải với sự hỗ trợ của bên thứ ba;
(iii) Khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền.
Như vậy, tùy thuộc vào nhu cầu và tính chất vụ việc, quý khách có thể lựa chọn phương thức giải quyết tranh chấp về thừa kế phù hợp.
=> Xem thêm: Công bố di chúc như thế nào?
III. BẠN NÊN LỰA CHỌN MỘT TỔ CHỨC CUNG CẤP DỊCH VỤ PHÁP LÝ NHƯ THẾ NÀO LÀ TỐT NHẤT?
Một tổ chức cung cấp dịch vụ pháp lý chất lượng và uy tín cần có một số tiêu chí như sau:
Thứ nhất: Phải là tổ chức pháp lý chính thống, có giấy phép hoạt động hợp pháp;
Thứ hai: Có Ban lãnh đạo phải là luật sư, giàu kinh nghiệm và có học vị cao thì càng tốt;
Thứ ba: Có đội ngũ luật sư, hệ thống nhân sự bài bản, chuyên nghiệp, được đào tạo kỹ lưỡng;
Thứ tư: Thân thiện, tận tâm và nỗ lực hết sức vì lợi ích của khách hàng. Coi sự hài lòng của khách hàng, chất lượng công việc là danh dự của chính mình;
Thứ năm: Quy trình cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp, chu đáo, linh hoạt và logic để tối ưu hóa hiệu suất công việc, đồng thời tiết kiệm tối đa thời gian của khách hàng;
Thứ sáu: Giá dịch vụ hợp lý, cạnh tranh;
Thứ bảy: Dịch vụ phong phú cả về lĩnh vực cung cấp tới các gói dịch vụ trong cùng một lĩnh vực để khách hàng lựa chọn gói dịch vụ phù hợp, cũng như có thể hỗ trợ toàn diện cho khách hàng trong suốt quá trình hoạt động;
Thứ tám: Có năng lực Kết nối – Xúc tiến quan hệ thương mại cho khách hàng nếu khách hàng có nhu cầu,…
Việc tìm kiếm cho mình một tổ chức tư vấn pháp lý toàn diện, chuyên nghiệp và uy tín là điều mà bất cứ khách hàng nào cũng mong muốn. Bởi không ai muốn bị rủi ro thiệt hại cả về tài chính lẫn thời gian mà kết quả lại không đạt được như kỳ vọng. Tuy nhiên để tìm được tổ chức như vậy thì không phải là điều dễ dàng bởi số lượng đơn vị cấp dịch vụ tại thị trường Việt Nam hiện nay là rất nhiều với chất lượng khác nhau.
Một gợi ý cho bạn rằng, Công ty Luật TNHH TLK của chúng tôi tuy không dám nhận là công ty cung cấp dịch vụ pháp lý tốt nhất thị trường nhưng Chúng tôi thỏa mãn tất cả các tiêu chí nêu trên và còn nhiều hơn thế, chắc chắn sẽ là một sự lựa chọn tốt cho Quý vị.
IV. MỘT SỐ CÂU HỎI LIÊN QUAN ĐẾN TRANH CHẤP VỀ THỪA KẾ TRONG TRƯỜNG HỢP DI CHÚC BẰNG MIỆNG
Câu hỏi 1: Trong thời hạn bao lâu thì có thể khởi kiện tranh chấp về thừa kế?
Trả lời:
Căn cứ Bộ luật dân sự năm 2015, thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó.
Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.
Thời hiệu yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại là 03 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.
Câu hỏi 2: Trường hợp di chúc bị thất lạc thì phải làm thế nào?
Trả lời:
Căn cứ Bộ luật dân sự năm 2015, kể từ thời điểm mở thừa kế, nếu bản di chúc bị thất lạc hoặc bị hư hại đến mức không thể hiện được đầy đủ ý chí của người lập di chúc và cũng không có bằng chứng nào chứng minh được ý nguyện đích thực của người lập di chúc thì coi như không có di chúc và áp dụng các quy định về thừa kế theo pháp luật.
Trường hợp di sản chưa chia mà tìm thấy di chúc thì di sản được chia theo di chúc. Trong thời hiệu yêu cầu chia di sản, trường hợp di sản đã chia mà tìm thấy di chúc thì phải chia lại theo di chúc nếu người thừa kế theo di chúc yêu cầu.
Câu hỏi 3: Không thống nhất được cách hiểu nội dung di chúc thì phải làm thế nào?
Trả lời:
Theo Bộ luật dân sự năm 2015, trường hợp nội dung di chúc không rõ ràng dẫn đến nhiều cách hiểu khác nhau thì những người thừa kế theo di chúc phải cùng nhau giải thích nội dung di chúc dựa trên ý nguyện đích thực trước đây của người chết, có xem xét đến mối quan hệ của người chết với người thừa kế theo di chúc. Khi những người này không nhất trí về cách hiểu nội dung di chúc thì có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết.
Trường hợp có một phần nội dung di chúc không giải thích được nhưng không ảnh hưởng đến các phần còn lại của di chúc thì chỉ phần không giải thích được không có hiệu lực.
=> Xem thêm: Khi nào cần giải thích nội dung di chúc?
Trên đây là một số nội dung tổng hợp tư vấn mà Chúng tôi xin dành tới Quý Khách hàng. Với tư cách là đơn vị cung cấp dịch vụ, chúng tôi luôn thấu hiểu và sẵn sàng đồng hành giải quyết những nhu cầu cũng như những khó khăn mà Quý Khách hàng đang gặp phải. Nếu còn vướng mắc hoặc cần tư vấn chuyên sâu hơn, Quý Khách hàng vui lòng liên hệ tới số tổng đài: 0972118764 để được luật sư tư vấn trực tiếp (tư vấn hoàn toàn miễn phí).
Xin chân thành cảm ơn Quý vị!
Phòng Tố tụng – Công ty Luật TNHH TLK
CÔNG VIỆC CÔNG TY LUẬT TNHH TLK THỰC HIỆN
1. Tư vấn cho Quý khách hàng tất cả các vấn đề pháp lý liên quan tới đời sống xã hội, cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp và nhà đầu tư.
2. Cung cấp tới Quý Khách hàng, đại diện thực hiện tất cả các dịch vụ pháp lý liên quan tới đời sống xã hội, cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp và nhà đầu tư.
CHÍNH SÁCH ƯU ĐÃI
1. Hỗ trợ cho Quý Khách hàng trong việc kết nối – xúc tiến thương mại trong quá trình hoạt động.
2. Chiết khấu % phí dịch vụ khi Quý Khách hàng sử dụng dịch vụ lần thứ hai.
3. Chăm sóc tư vấn pháp lý miễn phí về pháp luật doanh nghiệp trong một năm (nếu Quý Khách hàng là tổ chức, doanh nghiệp).
4. Chăm sóc, tư vấn pháp lý miễn phí về pháp luật thuế - kế toán cho doanh nghiệp trong vòng một năm (nếu Quý Khách hàng là tổ chức, doanh nghiệp).
5. Cung cấp hệ thống quản trị nội bộ doanh nghiệp (nếu Quý Khách hàng là tổ chức, doanh nghiệp).
CHÍNH SÁCH ƯU ĐÃI MỚI NHẤT TẠI ĐÂY
Chúng tôi luôn sẵn sàng làm người bạn đồng hành, tận tâm và là điểm tựa pháp lý vững chắc cho Quý Khách hàng.
Kính chúc Quý Khách hàng sức khỏe cùng sự phát triển thịnh vượng!
Trong trường hợp có nhu cầu cần tư vấn, sử dụng dịch vụ Quý Khách hàng vui lòng liên hệ với chúng tôi theo thông tin dưới đây:
CÔNG TY LUẬT TNHH TLK
- ĐT: +(84) 243 2011 747 Hotline: 097 211 8764
- Email: info@tlklawfirm.vn Website: tlklawfirm.vn
