Năm 2018, nhà nghiên cứu Phan Cẩm Thượng tham gia việc trùng tu hệ thống tượng Phật chùa Bút Tháp, do Công ty Mỹ thuật Trung ương đảm nhận. Ông chia sẻ: “Đây là một việc lớn và quan trọng trong bảo tồn di sản, qua đó cũng rút ra rất nhiều kinh nghiệm về bảo tồn và bảo lưu các kỹ thuật truyền thống”.
Ảnh 1. Giữ gìn truyền thống văn hóa Việt
Về công tác nghiên cứu bảo tồn văn hóa văn minh vật chất Việt, ông Thượng suy nghĩ: “Hiện thì trong nước có cơ quan bảo tồn di tích và một công ty chuyên đảm nhận việc trùng tu, tuy nhiên người làm trùng tu trực tiếp vẫn thuê từ các thợ làng nghề. Về tay nghề thì họ giỏi, nhưng không hoàn toàn phù hợp với việc trùng tu, mà cần đào tạo lại. Việc đào tạo, chúng tôi đã nói nhiều lần, nhưng không ai nghe, thậm chí chúng tôi sẵn sàng giảng dạy miễn phí. Với người thợ, họ nói thẳng là không có khái niệm trùng tu, chỉ có làm mới. Hơn nữa, trùng tu di sản, thực chất là cần rất nhiều nghệ sĩ và nhà nghiên cứu nghệ thuật. Vì có nhiều di sản ở tầm cỡ chỉ có nghệ sĩ tương đương mới làm được.
Có rất nhiều vấn đề trong việc này. Cách thức, tiêu chí, quan niệm, mà chúng tôi có thể nói trong các nghiên cứu chi tiết. Về chiến lược thì phải coi văn hóa di sản là nền tảng của văn hóa Việt Nam, trên cơ sở đó mới xây dựng nhà và nóc. Hiện thì ngay cái nhà, cái nóc cũng ít tính văn hóa, mà người ta chú trọng đến làm ăn, kinh tế, lợi ích nhiều hơn. Văn hóa phải là động lực chủ yếu của phát triển, và chính nó cũng là những ngành kinh doanh sạch (như bóng đá và bảo tàng phương Tây…)”.
=> Xem thêm: Sạm nám da và cách chọn sản phẩm điều trị phù hợp
Ảnh 2. Giữ gìn truyền thống văn hóa Việt
Từ các dữ liệu khảo cổ và bi ký, sau mười năm nghiên cứu tìm tòi, thử nghiệm, ông cùng Nhà thiết kế Trần Thanh Tùng (CEO Hội quán Di sản), Kiến trúc sư Đinh Anh Tuấn (CEO VNi, Holomia) và các đồng nghiệp trong Sen Heritage, đã phỏng dựng được chùa Một Cột - Diên Hựu theo phong cách vàng son của kiến trúc chùa thời Lý. Đây là số hóa một giả thuyết đồng thời cũng là “số hóa di sản” bằng công nghệ thực tế ảo (VR) và thực tế tăng cường (AR).
Khi đọc các loại hình văn bản Hán Nôm, ông thấy tư liệu cổ không chỉ có văn chương, mà còn phản ánh tất cả mọi phương diện của lịch sử văn hóa Việt Nam thời cổ: Từ thiên văn, địa lý, lịch sử, triết học cho đến y dược học, giao thông vận tải, văn hóa, kiến trúc...
“Từ các biểu tượng tôn giáo, tôi cũng từ văn bản mà đi nghiên cứu giải mã. Như chùa Một Cột khi còn học tại trường, đọc tài liệu là Linga và Yoni nhưng sau khi tìm hiểu thì rốt cuộc không phải thế. Chùa Một Cột xây dựng là mô hình tiểu vũ trụ của Phật giáo, và gọi là mạn đồ la (tiểu thế giới). Khi được trùng tu vào năm 1105, tháp Một Cột của chùa Diên Hựu được đặt ở trung tâm tự viện, giữa hai vòng ao, năm cây cầu, hai vòng hành lang giải vũ, và nhiều tháp gốm. Chùa trước đây thờ Phật Thích Ca, còn sau này là thờ Quan Âm Thiên Thủ Thiên Nhãn. Đó là một đồ hình mạn đồ la tiêu biểu của Phật giáo Đại Việt”, ông cho biết.
Ông Dương kể, để phục dựng lại kiến trúc một cột thời Lý theo phong cách Lý, mỹ thuật Lý, kiến trúc Lý, họ đã dựa vào cột đá Chùa Dạm (một phế tích tháp Một Cột thời Lý duy nhất hiện còn). “Từ sáu lỗ ngàm trên cột đó, chúng tôi mới dựng lên kết cấu một lầu hoa sen sáu cạnh một cột (như Việt sử lược ghi), và sử dụng các tư liệu liệu khảo cổ học, để tái lập tháp Một Cột theo phong cách hoàng gia thời Lý”.
=> Xem thêm: Vì sao nên chống lão hóa ngay khi còn trẻ
Từ ý tưởng nghiên cứu, khi vẽ bằng bút bi trên giấy cho đến bây giờ, Trần Trọng Dương và nhóm đã thực hiện được một số sản phẩm văn hóa, từ bản phỏng dựng chùa Diên Hựu, cho đến việc phục dựng Tu Di đài và Tu Di đăng thời Lý... Ông cho biết, dù là phỏng dựng, nhưng các kiến trúc sư đã phải xây thật, tỉ mỉ ở từng viên gạch, từng bộ đấu củng, kỹ đến từng chi tiết, tức là xây như thật trong một không gian ảo, mọi người có thể đi xuyên không, “dạo” bộ trên đó bằng kính VR3D. Với ông, đó là cả quá trình hiện thực hóa giấc mơ, như ông đã nói: “Việc tôi làm là tiệm cận đến quá khứ. Văn hóa thời Lý rất quan trọng, vì đó là thời kỳ đỉnh cao, thời vàng son một đi không trở lại, tinh mỹ, đẹp đến từng chi tiết. Nhiều nhà nghiên cứu Việt Nam đã mơ đến phục dựng và bảo tồn lại văn hóa thời Lý chứ không phải là một mình cá nhân tôi”.
Phòng Tổng hợp Kinh tế Xã hội – Công ty Luật TNHH TLK
Theo Báo Văn hóa.
Kính thưa Quý bạn đọc, Công ty Luật TNHH TLK ngoài việc cung cấp tới Quý bạn đọc những thông tin tri thức hữu ích về đời sống kinh tế, văn hóa xã hội, Chúng tôi còn là tổ chức cung cấp các dịch vụ Pháp lý; Kế toán - thuế và Xúc tiến thương mại chuyên nghiệp với nhiều năm kinh nghiệm.
Với mong muốn thực hiện trách nhiệm xã hội, theo đó trường hợp Quý bạn đọc cần tư vấn các vấn đề liên quan tới Pháp luật xin vui lòng liên hệ với Chúng tôi theo theo số tổng đài: 0972 118 764 để được Luật sư tư vấn trực tiếp (tư vấn hoàn toàn miễn phí).
