THẾ NÀO THÌ COI LÀ NGƯỜI CÓ KHÓ KHĂN TRONG NHẬN THỨC, LÀM CHỦ HÀNH VI?
CÂU HỎI
Kính chào công ty Luật TNHH TLK, kính mong được Quý Công ty giải đáp vấn đề như sau: Thế nào thì coi là người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi? Mong được Quý Công ty giải đáp. Tôi xin cảm ơn!
BÀI VIẾT LIÊN QUAN
1. Năng lực pháp luật dân sự là gì? Năng lực hành vi dân sự là gì?
3. Năng lực pháp luật dân sự và năng lực hành vi dân sự khác nhau như thế nào?
Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Công ty Luật TNHH TLK, trên cơ sở quy định pháp luật và thực tiễn giải quyết, chúng tôi xin gửi tới bạn nội dung tư vấn như sau:
CƠ SỞ PHÁP LÝ
1. Bộ luật Dân sự số: 91/2015/QH13 được Quốc hội thông qua ngày 24 tháng 11 năm 2015;
2. Các văn bản pháp luật khác liên quan.
NỘI DUNG TƯ VẤN
Một trong những nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự Việt Nam đó là mọi cá nhân, pháp nhân đều bình đẳng, không được lấy bất kỳ lý do nào để phân biệt đối xử; được pháp luật bảo hộ như nhau về các quyền nhân thân và tài sản. Tuy nhiên, mỗi cá nhân có thể do khuyết tật, rối loạn tâm thần hoặc thể chất, suy giảm chức năng trí tuệ hoặc những nhóm người dễ bị tổn thương nên các điều kiện về thể chất, tinh thần của họ cũng khác nhau. Thông qua các kết luận giám định pháp y tâm thần và quyết định của Tòa án, họ được coi là những người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi. Về người khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, họ không thuộc các trường hợp bị mất hoặc bị hạn chế năng lực hành vi dân sự. Tuy nhiên, những người thuộc nhóm đối tượng này phải thực hiện và chịu trách nhiệm như một người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ thì rất bất hợp lý, chính vì vậy Bộ luật Dân sự năm 2015 đã bổ sung thêm một cấp độ là khó khăn trong nhận thức và làm chủ hành vi. Qua bài viết dưới đây Công ty Luật TNHH TLK sẽ cung cấp thông tin và làm rõ nội dung câu hỏi thế nào thì coi là người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi?
Ảnh 1. Thế nào thì coi là người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi?_Hotline:(+84) 97 211 8764
I. MỘT SỐ VẤN ĐỀ PHÁP LÝ VỀ THẾ NÀO THÌ COI LÀ NGƯỜI CÓ KHÓ KHĂN TRONG NHẬN THỨC, LÀM CHỦ HÀNH VI?
1. Thế nào là người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi?
Theo Bộ luật Dân sự 2015, năng lực hành vi dân sự của cá nhân là khả năng của cá nhân bằng hành vi của mình xác lập, thực hiện quyền, nghĩa vụ dân sự. Theo đó, cá nhân có năng lực hành vi dân sự đầy đủ là người thành niên từ đủ 18 tuổi trở lên có thể nhận thức được hành vi của mình, trừ trường hợp bị tuyên bố:
- Mất năng lực hành vi dân sự; hoặc,
- Có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi; hoặc,
- Hạn chế năng lực hành vi dân sự.
Như vậy có thể thấy “khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi” là một trong những trường hợp đặc biệt trong năng lực hành vi dân sự.
Về khái niệm về người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, pháp luật quy định rằng: “Người thành niên do tình trạng thể chất hoặc tinh thần mà không đủ khả năng nhận thức, làm chủ hành vi nhưng chưa đến mức mất năng lực hành vi dân sự thì theo yêu cầu của người này, người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, trên cơ sở kết luận giám định pháp y tâm thần, Tòa án ra quyết định tuyên bố người này là người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi và chỉ định người giám hộ, xác định quyền, nghĩa vụ của người giám hộ”.
Từ khái niệm mà luật định có thể nhận thấy rằng một người chỉ bị coi là có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi khi người này bị Tòa án ra quyết định tuyên bố người này là người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi. Theo đó quyết định của Tòa án là căn cứ, cơ sở để xác định một người có phải là người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi không.
1.1. Về khả năng nhận thức và điều khiển hành vi của người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi
Điều kiện xác định khả năng nhận thức và điều khiển hành vi của người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi bao gồm:
Thứ nhất, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi là người thành niên, tức người từ đủ 18 tuổi trở lên. Do vậy, người chưa thành nhiên - người dưới 18 tuổi thì không xét vào trường hợp có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi.
Thứ hai, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi là người do tình trạng thể chất hoặc tinh thần mà không đủ khả năng nhận thức, làm chủ hành vi (nhưng chưa đến mức mất năng lực hành vi dân sự), mà không phải do dùng chất ma túy hay các chất kích thích khác. Đây là điểm phân biệt giữa người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi với người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự.
Thứ ba, cần phân biệt rằng từ “không đủ” khác so với quy định “mất năng lực hành vi dân sự”. “Mất” là cá nhân đó không còn khả năng nhận thức, làm chủ hành vi được nữa, “không đủ” được xem là vẫn có khả năng nhận thức nhưng cấp độ không đầy đủ. Như vậy, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi vẫn còn một phần khả năng nhận thức, làm chủ hành vi của mình chứ không phải mất năng lực hành vi.
1.2. Về căn cứ để tuyên một người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi
- Tòa án ra quyết định tuyên bố người này là người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi và chỉ định người giám hộ, xác định quyền, nghĩa vụ của người giám hộ khi đủ các điều kiện sau:
+ Có yêu cầu của người đó, người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan;
+ Có kết luận giám định pháp y tâm thần.
Sau đó Tòa sẽ ra quyết định tuyên bố người này là người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi.
- Khi không còn căn cứ tuyên bố một người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi thì theo yêu cầu của chính người đó hoặc của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, Tòa án ra quyết định hủy bỏ quyết định tuyên bố người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi;
- Một người chỉ được coi là đã phục hồi đầy đủ năng lực hành vi dân sự khi Tòa án ra quyết định hủy bỏ quyết định tuyên bố có khó khăn trong nhận thức và làm chủ hành vi. Khi Tòa án ra quyết định huỷ bỏ quyết định tuyên bố người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi thì năng lực hành vi dân sự của người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi sẽ được khôi phục bình thường. Khi đó người này có quyền tham gia xác lập, thực hiện mọi giao dịch dân sự.
2. Cơ chế bảo vệ nào dành cho người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi?
Mặc dù không phải là đối tượng mất năng lực hành vi dân sự, tuy nhiên cũng không giống với người có đầy đủ năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi cũng gặp nhiều “hạn chế” trong việc thực hiện quyền của mình. Vì vậy, trong Bộ luật dân sự 2015, đã ghi nhận thêm người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi thuộc diện được giám hộ. Đây được coi là điểm mới có giá trị, thể hiện được tính bao quát các trường hợp người được giám hộ, góp phần bảo vệ tốt hơn các chủ thể là người yếu thế trong các giao dịch dân sự.
Khi cá nhân bị Toà án ra quyết định tuyên bố người này là người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi sẽ bị hạn chế một số quyền nhất định. Cùng với việc ra quyết định tuyên bố là người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, Toà án phải chỉ định người giám hộ, xác định quyền, nghĩa vụ của người giám hộ. Trong trường hợp này, mọi giao dịch dân sự liên quan đến tài sản của cá nhân bị Toà án ra quyết định tuyên bố người này là người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi đều phải có sự đồng ý của người giám hộ. Tuy nhiên, nếu như tại thời điểm Tòa chỉ định, mà họ trong tình trạng tỉnh táo, thì họ được quyền chọn người giám hộ cho mình tại.
Đây là quy định thể hiện rõ nét sự bảo vệ đồng thời tôn trọng ý chí của người được giám hộ trong điều kiện họ vẫn làm chủ được hành vi của mình. Quy định này thể hiện rõ nét sự tiến bộ trong tư duy lập pháp với mong muốn thể hiện ý chí của chủ thể tham gia vào quan hệ dân sự.
Ảnh 2. Thế nào thì coi là người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi?_Hotline:(+84) 97 211 8764
3. Người giám hộ của người có khó khăn trong nhận thức làm chủ hành vi
Người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi sẽ bị hạn chế trong việc thực hiện giao dịch dân sự bởi vì mọi giao dịch của họ đều được thông qua người đại diện hợp pháp của họ được Tòa án chỉ định. Theo quy định của pháp luật thì người được chỉ định làm người đại diện theo pháp luật của người có khó khăn về nhận thức và làm chủ hành vi bao gồm:
1. Trường hợp vợ là người có khó khăn trong nhận thức làm chủ hành vi thì chồng là người giám hộ; nếu chồng là người có khó khăn trong nhận thức làm chủ hành vi thì vợ là người giám hộ;
2. Trường hợp cha và mẹ đều có khó khăn trong nhận thức làm chủ hành vi hoặc một người có khó khăn trong nhận thức làm chủ hành vi, còn người kia không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì người con cả là người giám hộ; nếu người con cả không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì người con tiếp theo có đủ điều kiện làm người giám hộ là người giám hộ;
3. Trường hợp người thành niên có khó khăn trong nhận thức làm chủ hành vi chưa có vợ, chồng, con hoặc có mà vợ, chồng, con đều không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì cha, mẹ là người giám hộ.
Nếu trong trường hợp không có người giám hộ nêu trên thì Tòa án chỉ định người giám hộ hoặc đề nghị một pháp nhân thực hiện việc giám hộ.
4. Giao dịch dân sự do người có khó khăn trong nhận thức và làm chủ hành vi xác lập
Có thể thấy vấn đề có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi cũng giống như vấn đề mất năng lực hành vi dân sự đều chỉ đặt ra đối với các chủ thể đã thành niên, tức là người đã đủ 18 tuổi. Sự xuất hiện của chủ thể có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi kéo theo sự xuất hiện của một số trường hợp giao dịch dân sự vô hiệu như sau:
– Giao dịch dân sự vô hiệu do người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi xác lập, thực hiện;
– Khi giao dịch dân sự do người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi xác lập, thực hiện thì theo yêu cầu của người đại diện của người đó, Tòa án tuyên bố giao dịch đó vô hiệu nếu theo quy định của pháp luật giao dịch này phải do người đại diện của họ xác lập, thực hiện hoặc đồng ý, trừ trường hợp theo luật quy định.
Giao dịch dân sự của người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành xác lập, thực hiện không bị vô hiệu trong trường hợp sau đây:
– Giao dịch dân sự chỉ làm phát sinh quyền hoặc chỉ miễn trừ nghĩa vụ cho người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi;
– Giao dịch dân sự được người xác lập giao dịch thừa nhận hiệu lực sau khi đã thành niên hoặc sau khi khôi phục năng lực hành vi dân sự.
5. Năng lực chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại của người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi
Theo quy định của pháp luật: “Người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi gây thiệt hại mà có người giám hộ thì người giám hộ đó được dùng tài sản của người được giám hộ để bồi thường; nếu người được giám hộ không có tài sản hoặc không đủ tài sản để bồi thường thì người giám hộ phải bồi thường bằng tài sản của mình; nếu người giám hộ chứng minh được mình không có lỗi trong việc giám hộ thì không phải lấy tài sản của mình để bồi thường.”
Như vậy, theo các quy định trên, khi người mất năng lực hành vi dân sự gây thiệt hại thì người giám hộ của người mất năng lực hành vi dân sự có trách nhiệm khắc phục, bồi thường thiệt hại.
Theo đó các bên có thể thoả thuận về mức bồi thường, hình thức bồi thường bằng tiền, bằng hiện vật hoặc thực hiện một công việc, phương thức bồi thường một lần hoặc nhiều lần theo quy định của pháp luật.
II. BẠN NÊN LỰA CHỌN MỘT TỔ CHỨC CUNG CẤP DỊCH VỤ PHÁP LÝ NHƯ THẾ NÀO LÀ TỐT NHẤT?
Thứ nhất: Phải là tổ chức pháp lý chính thống, có giấy phép hoạt động hợp pháp;
Thứ hai: Có Ban lãnh đạo phải là luật sư, giàu kinh nghiệm và có học vị cao thì càng tốt;
Thứ ba: Có đội ngũ luật sư, hệ thống nhân sự bài bản, chuyên nghiệp, được đào tạo kỹ lưỡng;
Thứ tư: Thân thiện, tận tâm và nỗ lực hết sức vì lợi ích của khách hàng. Coi sự hài lòng của khách hàng, chất lượng công việc là danh dự của chính mình;
Thứ năm: Quy trình cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp, chu đáo, linh hoạt và logic để tối ưu hóa hiệu suất công việc, đồng thời tiết kiệm tối đa thời gian của khách hàng;
Thứ sáu: Giá dịch vụ hợp lý, cạnh tranh;
Thứ bảy: Dịch vụ phong phú cả về lĩnh vực cung cấp tới các gói dịch vụ trong cùng một lĩnh vực để khách hàng lựa chọn gói dịch vụ phù hợp, cũng như có thể hỗ trợ toàn diện cho khách hàng trong suốt quá trình hoạt động;
Thứ tám: Có năng lực Kết nối – Xúc tiến quan hệ thương mại cho khách hàng nếu khách hàng có nhu cầu,...
Việc tìm kiếm cho mình một tổ chức tư vấn pháp lý toàn diện, chuyên nghiệp và uy tín là điều mà bất cứ khách hàng nào cũng mong muốn. Bởi không ai muốn bị rủi ro thiệt hại cả về tài chính lẫn thời gian mà kết quả lại không đạt được như kỳ vọng. Tuy nhiên để tìm được tổ chức như vậy thì không phải là điều dễ dàng bởi số lượng đơn vị cấp dịch vụ tại thị trường Việt Nam hiện nay là rất nhiều với chất lượng khác nhau.
Một gợi ý cho bạn rằng, Công ty Luật TNHH TLK của chúng tôi tuy không dám nhận là công ty cung cấp dịch vụ pháp lý tốt nhất thị trường nhưng Chúng tôi thỏa mãn tất cả các tiêu chí nêu trên và còn nhiều hơn thế, chắc chắn sẽ là một sự lựa chọn tốt cho Quý vị.
Ảnh 3. Thế nào thì coi là người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi?_Hotline:(+84) 97 211 8764
III. MỘT SỐ CÂU HỎI LIÊN QUAN ĐẾN THẾ NÀO THÌ COI LÀ NGƯỜI CÓ KHÓ KHĂN TRONG NHẬN THỨC, LÀM CHỦ HÀNH VI?
Câu hỏi 1: Điều kiện của người giám hộ cho người có khó khăn trong nhận thức làm chủ hành vi là gì?
Trả lời:
Người giám hộ cho người có khó khăn trong nhận thức làm chủ hành vi phải đáp ứng các điều kiện sau:
– Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;
– Có tư cách đạo đức tốt và các điều kiện cần thiết để thực hiện quyền, nghĩa vụ của người giám hộ;
– Không phải là người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc người bị kết án nhưng chưa được xoá án tích về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tài sản của người khác;
– Không phải là người bị Tòa án tuyên bố hạn chế quyền đối với con chưa thành niên.
Câu hỏi 2: Phạm vi quản lý tài sản cho người được giám hộ là người có khó khăn trong nhận thức làm chủ hành vi?
Trả lời:
Người giám hộ của người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi được quản lý tài sản của người được giám hộ theo quyết định của Tòa án trong phạm vi được quy định sau đây:
– Người giám hộ quản lý tài sản của người được giám hộ như tài sản của chính mình; được thực hiện giao dịch dân sự liên quan đến tài sản của người được giám hộ vì lợi ích của người được giám hộ;
– Việc bán, trao đổi, cho thuê, cho mượn, cho vay, cầm cố, thế chấp, đặt cọc và giao dịch dân sự khác đối với tài sản có giá trị lớn của người được giám hộ phải được sự đồng ý của người giám sát việc giám hộ;
– Người giám hộ không được đem tài sản của người được giám hộ tặng cho người khác. Các giao dịch dân sự giữa người giám hộ với người được giám hộ có liên quan đến tài sản của người được giám hộ đều vô hiệu, trừ trường hợp giao dịch được thực hiện vì lợi ích của người được giám hộ và có sự đồng ý của người giám sát việc giám hộ.
Trên đây là một số nội dung tổng hợp tư vấn mà Chúng tôi xin dành tới Quý Khách hàng. với tư cách là đơn vị cung cấp dịch vụ, chúng tôi luôn thấu hiểu và sẵn sàng đồng hành giải quyết những nhu cầu cũng như những khó khăn mà Quý Khách hàng đang gặp phải. Nếu còn vướng mắc hoặc cần tư vấn chuyên sâu hơn, Quý Khách hàng vui lòng liên hệ tới số Hotline: (+84) 97 211 8764 được luật sư tư vấn trực tiếp (tư vấn hoàn toàn miễn phí).
Xin chân thành cảm ơn Quý vị!
Phòng Tố tụng – Công ty Luật TNHH TLK
CÔNG VIỆC CÔNG TY LUẬT TNHH TLK THỰC HIỆN
1. Tư vấn cho Quý khách hàng tất cả các vấn đề pháp lý liên quan tới đời sống xã hội, cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp và nhà đầu tư.
2. Cung cấp tới Quý Khách hàng, đại diện thực hiện tất cả các dịch vụ pháp lý liên quan tới đời sống xã hội, cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp và nhà đầu tư.
CHÍNH SÁCH ƯU ĐÃI
1. Hỗ trợ cho Quý Khách hàng trong việc kết nối – xúc tiến thương mại trong quá trình hoạt động.
2. Chiết khấu % phí dịch vụ khi Quý Khách hàng sử dụng dịch vụ lần thứ hai.
3. Chăm sóc tư vấn pháp lý miễn phí về pháp luật doanh nghiệp trong một năm (nếu Quý Khách hàng là tổ chức, doanh nghiệp).
4. Chăm sóc, tư vấn pháp lý miễn phí về pháp luật thuế - kế toán cho doanh nghiệp trong vòng một năm (nếu Quý Khách hàng là tổ chức, doanh nghiệp).
5. Cung cấp hệ thống quản trị nội bộ doanh nghiệp (nếu Quý Khách hàng là tổ chức, doanh nghiệp).
CHÍNH SÁCH ƯU ĐÃI MỚI NHẤT TẠI ĐÂY
Chúng tôi luôn sẵn sàng làm người bạn đồng hành, tận tâm và là điểm tựa pháp lý vững chắc cho Quý Khách hàng.
Kính chúc Quý Khách hàng sức khỏe cùng sự phát triển thịnh vượng!
Trong trường hợp có nhu cầu cần tư vấn, sử dụng dịch vụ Quý Khách hàng vui lòng liên hệ với chúng tôi theo thông tin dưới đây:
CÔNG TY LUẬT TNHH TLK
- ĐT: +(84) 243 2011 747 Hotline: +(84) 97 211 8764
- Email: info@tlklawfirm.vn Website: tlklawfirm.vn
